Piyasa belirsizken yabancı yatırımcı beklemeyi seçti
Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Geçen yıl yüzde 38 artışla 1,2 milyar dolar ihracat gerçekleştiren ve bu yıl ABD pazarına odaklanan kağıt ve karton ambalaj bölümünde merakla beklenen %100 selüloz kağıt üretim tesisi yatırımına ara verildi.
500 milyon dolarlık yatırım bekliyor
Kağıt Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Lideri Alican Duran, ocak ayında departmana büyük bir yatırıma hazırlandıklarını açıklayarak, “Yüzde 100 selülozdan karton ambalaj fabrikası için kolları sıvadık. 500 milyon dolarlık yatırımla hayata geçirilecek bu tesis ile 450 milyon dolarlık ithalatın önüne geçilecek” dedi.
Duran, piyasadaki belirsizlik nedeniyle yatırıma ara verildiğini açıkladı. Yüzde 100 selülozdan üretilen kağıt fabrikasının 24 ay gibi bir sürede tamamlanması ve tesisin faaliyete geçmesiyle üretim kapasitesinin yüzde 25 artması bekleniyordu. “Yatırım için yabancı ortak bekleniyordu. Bizi çok heyecanlandıran doğru projeydi, yapılmalıydı.
Ama risk iştahı diye bir şey var. Eninde sonunda yapılacak” diyen Alican Duran, Türk karton ambalaj sektörünün yabancı yatırıma açık olduğunu ancak piyasadaki belirsizlik nedeniyle yabancının ‘izleme’ aşamasında olduğunu sözlerine ekledi. Duran, “Özellikle Amerikalılar şu anda Avrupa’da önemli satın almalar yapıyor, özellikle iki büyük şirket var ama Türkiye’ye bakmıyorlar. Yabancı yatırımcıyı yeniden Türkiye’ye çekecek altyapıyı oluşturmalıyız” dedi.
250 bin ton hammadde %100 selülozdan üretiliyor
Türkiye’nin yıllık 1 milyon ton üretim kapasitesiyle üretimde değerli bir noktada olduğunu kaydeden Duran, son 10 yılda Polonya ve Türkiye’nin bölümü Avrupa’da zirveye taşıdığını söyledi.
Türkiye kağıt, karton ambalaj bölümünde 650 bin ton karton tüketildiğini anlatan Duran, bunun 250 bin tonunun yüzde 100 selülozdan oluştuğunu kaydetti. Duran, “Yapılacak yatırımla bunu 300-400 bin tona çıkarmak mümkün” dedi. Bölümün geri dönüşüm ve hammadde konusunda çok güçlü olduğunu belirten Duran, sözlerini şöyle sürdürdü: “Geri dönüşüm yüzde 65’e ulaştı, selüloz yüzde 35. Normal yüzde 50-50’dir.
Geri dönüşümde çoğu ülkenin ilerisindeyiz. Şu anda ilk 5’in içindeyiz. Türkiye’de yüzde 100 selüloz kanat yapmak zorundayız.” Kağıt ve karton ambalaj bölümünün net ihracatçı konumunda olduğunu belirten Alican Duran, enflasyonun ortasında açılan makas ve kur farkının ihracatçıları zorladığını belirtti.
Tüm sektörler gibi seçimden sonra izlenecek ekonomi politikalarına odaklandıklarını söyleyen Duran, “Artık karlılığı geçtik, tüm ihracatçılar zararına çalışıyor. Dünya artık çok rekabetçi bir pazar. Uzun mücadelelerle kazandığımız pazarlarımızı kaybetme lüksümüz yok.
Bir kez kaybettiğimizde geri almamız çok zor” dedi. AB’nin yatırımlarını Polonya’ya kaydırdığına ve burayı üretim üssü haline getirdiğine işaret eden Duran, “Dolayısıyla AB’de hiç olmadığı kadar sıkı bir rekabet var. Türkiye olarak gücümüz teknolojiden ve esnek üretimden geliyor. Ancak bıçak kemiğe de saplandı.”
Bankalardan proaktif analizler bekliyoruz
Bankaların belirsizlik nedeniyle risk almadıklarını ve reel sektöre finansman sağlamadıklarını belirten Alican Duran, “Bankalar şu anda tarihinin en büyük kârını yapıyor. Ama sektöre destek vermiyorlar. Sistem gerçekten çöküyor. Tamam, risk almamayı tercih ediyorlar ama böyle bir kâr elde ettikleri bir durumda biraz da risk almaları gerekiyor. Bu bir döngü. Sektör nefes alamıyorsa gün gelecek işin sonu onlara da dokunacak. Bu yüzden piyasada biraz daha sağduyulu olmaları gerekiyor. Bankalardan daha proaktif çözümler bekliyoruz” dedi.
“2022 çok verimli geçti”
2022 yılının sektör adına oldukça verimli bir yıl olduğunu ancak 2023 yılında durgun bir süreç yaşanacağını belirten Duran, “Biz her zaman çift haneli büyüme hayali kuran bir sektörüz ama bu yıl zor. Hedefimiz geçen yılın rakamlarını yakalamak” dedi.
“Kimse başkasının çalışanına göz dikmesin”
EYT’nin firmalara değerli bir yük getirdiğini söyleyen KASAD Lideri Alican Duran, “Birçok firma çalışanlarını kaybetmeye başladı. Bazı çalışanların sektörden ayrılmayıp şirketler arasında geçiş yaptığını da duyuyoruz. Sektörümüzde yetişmiş eleman kaybı çok ciddi bir sorundur. Bu nedenle şirketlere başkasının eğitimli personelini almamaları çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Selülozun ham maddesi üretilecek
Edinilen bilgiye göre, Kipaş Holding şirketlerinden Maren Maraş AŞ, Adana’da yıllık 1 milyon ton küspe üretimi için yatırım yapacak. Limanında yer alacak 62 milyar liralık yatırım tamamlandığında bin 630 kişiye istihdam sağlanacak.
ABD bizim için altın pazar
Başta İngiltere ve Almanya olmak üzere 50’den fazla ülkede eser üreten şube, ABD pazarından 100 milyar dolarlık pay almak istiyor. ABD’nin en büyük ithalatçı olduğu kadar en büyük ihracatçı olduğunu da belirten Alican Duran, “Bu pazarın yüzde 1’ini bile alsak çok büyük bir hacim olur” dedi. Geliştirdikleri URGE projesi kapsamında 20 üretici ile ABD pazarına açılacaklarını kaydeden Duran, 5 yılda 500 milyon dolarlık ihracat hedeflediklerini kaydetti.
